Zelfzorg bij apotheek: bijna 30% verkoop paracetamol

De bekende pijnstiller paracetamol is het geneesmiddel dat openbare apotheken het meest zonder recept van een arts verkopen. Dat baseert de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) op handverkoopgegevens die een ruime meerderheid van de deelnemende apotheken aan de organisatie aanlevert.

Nederlandse apotheken verstrekken niet alleen geneesmiddelen op recept, maar verkopen ook geneesmiddelen en andere producten zonder recept van een arts, ook wel zelfzorg, handverkoop of OTC (over the counter) genoemd. Ongeveer driekwart van de openbare apotheken geeft handverkoopgegevens door aan de SFK. Een zeer kleine minderheid beperkt zich daarbij tot alleen de handverkoop op naam van de patiënt. Zo is het mogelijk om adequate maagbescherming te realiseren met maagbeschermers die zonder recept verkrijgbaar zijn.

Geneesmiddelen maken helft uit van zelfzorg in apotheken

OTC-geneesmiddelen maakten in 2019 bijna de helft uit van alle verkopen zonder recept in de apotheken. Pijnstillers uit de geneesmiddelengroep waartoe paracetamol behoort gaan in de apotheek het vaakst zonder recept over the counter: bijna 30%. In ruim 10% van die verkopen gaat het om neusdruppels bij neusverkoudheid met ontzwellende stoffen zoals xylometazoline. Niet geclassificeerde producten – te denken valt aan cosmetica en andere verzorgende producten – deden dat voor bijna 40%. Voedingssupplementen, medische hulpmiddelen, homeopathische middelen en fytotherapeutica zijn de voornaamste andere categorieën. 

Zelfzorggeneesmiddelen

Nederland kent drie categorieën geneesmiddelen die zonder recept mogen worden verkocht. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) is verantwoordelijk voor de indeling. Voor de categorieën Uitsluitend Apotheek (UA) en Uitsluitend Apotheek en Drogist (UAD) is duidelijk waar ze mogen worden verkocht. Geneesmiddelen met afleverstatus Algemene Verkoop (AV) zijn volgens het CBG ook geschikt voor verkoop door kanalen zonder de aanwezigheid van een drogist, zoals onder meer supermarkten en benzinestations.

Bron: SFK